“Hanım”, “Beyaz Melek”, “Kızım Ayşe” ve “Pembe Kadın”ın da aralarında olduğu çok sayıda film ve “Ben Anadolu”, “Anna Karaninna”, “Gece Mevsimi” adlı eserlerle yüzden fazla tiyatro oyununda rol alan Yıldız Kenter’in vefatının üstünden üç yıl geçti.
Asıl adı Ayşe Yıldız olan sanatçı, İngiliz kökenli Olga Cynthia (Nadide) ile Ahmet Naci Bey’in çocuğu olarak 1928’de İstanbul’da dünyaya geldi. Ablası Güner, ağabeyleri Nedim ve Mahmut ile küçük kardeşi Müşfik’ten oluşan 7 kişilik bir ailede büyüyen Kenter, Ankara Devlet Konservatuvarı’nı bitirdi.
Yıldız Kenter-Şükran Güngör
Yıldız Kenter, verdiği bir röportajda, konservatuvara babasının desteğiyle girdiğini belirterek şunları söylemişti:
“Annem sayesinde birçok şeyi yapabilme fırsatı bulabildik, çok iyi bir kadındı. Babam da öyleydi, çok şeyi teşvik etti. Hatta babam beni gizlice konservatuara götürüp kaydımı yaptırdı. Çünkü ailemde, o yaşlarda tutucu görünen bir abim vardı. Sevgili abim, ‘Gitmeyeceksin oraya’ diye tutturdu. Sonra tabii çok destek verdi, yardımcı oldu, yolumu açtı. Hayatımın en mutlu günleri o konservatuarda geçti. Dünyanın en rafine hocaları ile çalışma fırsatı buldum orada.”
Usta sanatçı, eğitiminin ardından Ankara Devlet Tiyatrosu’na girerek, 1956-1959 arasında görev yaptı. ABD ve İngiltere’de oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yapan sanatçı, devlet tiyatrosundan ayrıldıktan sonra bir yıl Muhsin Ertuğrul ile çalıştı.
Yıldız Kenter, 1959’da, kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları Topluluğu’nu kurdu. Kent Oyuncuları, 2014’e kadar birçok oyunu sanatseverlerle buluşturdu.
1967 yapımı “Yaşlı Gözler” filminde Yıldız Kenter ve Cüneyt Gökçer…
Tiyatroya olan sevgisi hiç bitmeyen sanatçı, yaptığı bir açıklamada “Tiyatro yazmak, öykü yazmaya, roman yazmaya benzemiyor; zor bir meslek, ekonomik bir meslek. Sadece konuşarak her şeyi veriyorsunuz, bir de müzik ekliyorsunuz. Tiyatro çok zor ve bunun için tiyatroyu çok seviyorum” demişti.
Ankara Devlet Konservatuvarı, İstanbul Belediye Konservatuvarı ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde bölüm başkanlığı da yapan sanatçı, üç kez Altın Portakal Ödülü’nün sahibi oldu.
Sanatçı ayrıca, Sovyetler Birliği, ABD, İngiltere, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi.
Shakespeare, Çehov, Brecht, Inoesco, Pinter, Albee, Tenessee Williams, Alan Ayckbourn, Arthur Miller, Brian Freil, Neil Simon, Athol Fugard, Sergey Kokovkin gibi uluslararası yazarların yanı sıra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Güner Sümer, Adalet Ağaoğlu, Zeki Özturanlı, Güngör Dilmen, Muzaffer İzgü’nün oyunlarını da sahneye koyan Kenter, 1981’de ‘Devlet Sanatçısı’ unvanı aldı.
Yıldız-Müşfik Kenter
Yıldız Kenter, kariyeri boyunca ulusal ve uluslararası birçok festivalde ‘En İyi Kadın Oyuncu’ ödülünü kazanırken, 1995’te Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tiyatro sanatına katkılarından ötürü Onur Ödülü’ne layık görüldü. Sanatçı ayrıca, 1998’de Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Ödülü, 1999 ve 2000’de Afife En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü aldı.
Kariyeri boyunca 100’den fazla tiyatro oyunu, film ve dizide rol alan usta sanatçı, yaşamı boyunca sahnelediği roller ve sahneye koyduğu eserlerdeki başarısıyla dikkati çekti.
Arkasında yüzlerce öğrenci ve unutulmaz oyunculuk sergilediği eserler bırakan sanatçı, 17 Kasım 2019’da 91 yaşında hayata veda etti. Yıldız Kenter, Levent Afet Yolal Camisi’nde kılınan cenaze namazının ardından Aşiyan Kabristanı’nda toprağa verildi.
Tiyatro oyunları: Salıncakta İki kişi, Ben Anadolu, Anna Karenina, Gece Mevsimi, Oscar ve Pembeli Meleği, Sırça Kümes, Hep Aşk Vardı, Nükte, Martı, Harold ve Maude, Hamlet, Öfke, Ümitsiz Saatler, Çöl Faresi, Yağmurcu, Misafir, Finten, Tanrılar ve İnsanlar, Maria Stuart, Şatoya Davet, Onikinci Gece, Lady Frederick, Gelin, Yanlış Yanlış Üstüne, Sahne Dışındaki Oyun, Ölü Kraliçe, Fatih, Ramak Kaldı, Gölgeler, Elektra, Öteye Doğru, Miras, Hile ve Sevgi, Yalancı, Kıskançlar, Peer Gynt, Scapin’in Dolaplar, Antigone.
Sinema: Vatan İçin (1951), Ağaçlar Ayakta Ölür (1964), İsyancılar (1965), Pembe Kadın (1966), Yaşlı Gözler (1967), Anneler ve Kızları (1971), Elmacı Kadın Fatma (1971), Fatma Bacı (1972), Ablam (1973), Kartal Yuvası (1974), Kızım Ayşe (1974), Bir Ana Bir Kız (1974), Zulüm (1983), Hanım (1988), Güle Güle (1999), Büyük Adam Küçük Aşk (2001), Sen Ne Dilersen (2005), Beyaz Melek (2007), Mevlana Aşkı Dansı (2008).
