Çin’in düşük bütçeli yeni yapay zeka aracı DeepSeek’i piyasaya sürmesiyle Batılı teknoloji hisseleri adeta dibe battı. ABD’nin alana dair yaptığı büyük harcamalar sektör içinde sorgulanmaya başladı.
Yapay zekada küresel hakimiyet yarışı, dün Çin’in bir sohbet robotunu piyasaya sürmesiyle eksen değiştirdi. Olay, ABD’nin önde gelen teknoloji endeksinin 1 trilyon dolar eksilmesine neden oldu. Bir yatırımcı, bunu dünyanın yapay zeka güçleri için bir “Sputnik anı” olarak adlandırdı.
Yatırımcılar, ABD’li OpenAI ve ChatGPT yapay zeka aracının rakibi olan Çinli DeepSeek’in ortaya çıkmasının ardından dün küresel teknoloji hisselerini adeta cezalandırdı. Daha az kaynakla aynı performansı sağlayan Deepseek, ABD’nin yapay zeka teknolojisine olan inancı sarsmış oldu.
ABD’Lİ TEKNOLOJİ ŞİRKETİ HİSSELERİNDE BÜYÜK DÜŞÜŞ
Teknoloji ağırlıklı borsa endeksi Nasdaq Composite, geçtiğimiz haftaki 32,5 trilyon dolarlık kapanış değerinden 1 trilyon dolardan fazla kayıp yaşayarak, dünü yüzde 3,1 düşüşle kapandı.
Yapay zeka modellerine güç veren bilgisayar çiplerinin önde gelen üreticilerinden olan Nvidia’nın da hisseleri yüzde 17 düşerek, yaklaşık 600 milyar dolarlık piyasa değeri kaybı yaşadı. Nvidia, bunun sonucunda, ABD’deki en değerli halka açık şirket unvanını Apple’a bıraktı. Bununla birlikte, Google’ın ana şirketi 100 milyar dolar, Microsoft ise 7 milyar dolar kaybetti.
Nvidia, ABD borsa tarihinin en büyük düşüşünü yaşamasıyla kayıtlara geçti.
Diğer yandan, DeepSeek yapay zeka asistanı hafta sonu ABD ve İngiltere’de Apple uygulama mağazasında OpenAI’nin ChatGPT’sini geride bırakarak zirveye yerleşti.
TUMP’TAN AÇIKLAMA GELDİ: “YAPAY ZEKA SEKTÖRÜMÜZE BİR UYARI”
ABD Başkanı Donald Trump, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, DeepSeek’in “sektörleri için rekabete lazer gibi odaklanmaları ihtiyacını gösteren bir uyarı” olması gerektiğini söyledi.
Çin ve şirketleri hakkında “okuduğunu” söyleyen Trump, DeepSeek’i ima ederek, özellikle de “daha hızlı bir yapay zeka yöntemi ve çok daha ucuz bir yöntem” bulan bir şirket hakkında “okuduğunu” ifade etti.
Trump, “Bu iyi çünkü çok fazla para harcamanıza gerek kalmıyor. Bunu olumlu bir şey, bir veri olarak görüyorum” dedi.
OpenAI CEO’su Sam Altman ise, DeepSeek’in lansmanını övdü ve “yeni bir rakibe sahip olmanın canlandırıcı” olduğunu söyledi.
Altman, sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda, bunu “özellikle de fiyata göre sunabildikleri açısından etkileyici bir model” olarak nitelendirdi.
JAPON HİSSELERİNDE DE DÜŞÜŞ VAR
Yatırımcılar, Wall Street’teki düşüşü takip ederken, yapay zeka sektörüyle bağlantılı Japon teknoloji firmaları da bugün üst üste ikinci gün düşüş yaşadı. Advantest hisseleri yüzde 9’dan fazla düşerken, Trump’ın Stargate AI projesinin kilit yatırımcılarından biri olan teknoloji yatırımcısı SoftBank, bir önceki gün yüzde 8 kaybettikten bir gün sonra da yüzde 5’ten fazla düşüş yaşadı.
Diğer Asya piyasalarının çoğuysa, yeni ay yılı tatili nedeniyle kapalı.
DEEPSPEEK’E SİBER SALDIRI
Öte yandan, DeepSeek, dün bir siber saldırıya uğradı. Olay, yapay zeka aracını kayıtları geçici olarak sınırlamaya zorladı. DeepSeek, dün sayfasında yaptığı duyuruda sorunu araştırmaya başladığını söyledi. Yaklaşık iki saatlik incelemeden sonra şirket, “büyük ölçekli kötü amaçlı bir saldırının” kurbanı olduğunu açıkladı. DeekSeek kayıtları sınırlasa da, mevcut kullanıcılar her zamanki gibi oturum açabildi.
DÜŞÜK BÜTÇE İLE BÜYÜK TEKNOLOJİK ATILIM ABD’Yİ SORGULAMAYA İTTİ
DeepSeek, modellerini geliştirmek için rakiplerinden daha az çip kullandığını, bu sayede üretimlerinin daha ucuz olduğunu ifade ediyor. Bu durum, son yıllarda ABD şirketlerinin milyarlarca dolarlık yapay zekaya dönük harcama çılgınlığı konusunda tartışmalara yol açtı.
Aralık ayında yayınlanan bir araştırma makalesine göre şirket, Nvidia tarafından üretilen düşük kapasiteli H800 çiplerini kullanarak modellerini oluşturmak için özel algoritmalar geliştirdi.
Nvidia’nın en gelişmiş çipleri olan H100’lerin, ABD yaptırımları nedeniyle Eylül 2022’den beri Çin’e ihraç edilmesi yasak. Nvidia daha sonra Çin pazarı için daha az güçlü H800 çiplerini geliştirdi, ancak bunların da geçtiğimiz Ekim ayında Çin’e ihraç edilmesi yasaklandı.
DeepSeek’in en son ABD teknolojisine erişim olmadan gelişmiş bir yapay zeka modeli oluşturmadaki başarısı, Washington’ın Çin’in ileri teknoloji sektörünü engelleme girişimlerinin etkililiği konusunda ABD içinde endişelere yol açtı.
ABD’nin önde gelen girişim sermayedarlarından Marc Andreessen, X’te yaptığı paylaşımda SSCB’nin uzay çalışmalarına atıfta bulunarak, DeepSeek’in R1 modelinin dünkü lansmanının yapay zekanın “Sputnik anı” olduğunu yazdı.
DeepSeek’e göre, R1 modeli “çeşitli ölçütlerde” OpenAI’nin o1-mini modelini geride bıraktı. Artificial Analysis tarafından yapılan araştırmaya göre, bu model, genel kalite açısından Google, Meta ve Anthropic tarafından geliştirilen modellerin de üstünde yer alıyor.
Şirket, hisse senedi fiyatlarındaki kalıpları belirlemek için yapay zeka kullanan bir hedge fonu olan High-Flyer Capital’i yöneten girişimci Liang Wenfeng tarafından kuruldu. Liang, hedge fonu tarafından finanse edilen bir hobi olarak yapay zeka modelleri geliştirmek için 2021’de Nvidia çipleri satın almaya başladı. 2023’te, Çin’in doğusundaki Hangzhou şehrinde bulunan DeepSeek’i kurdu.
Şirket ticari ürünlerden ziyade tamamen araştırmaya odaklanmış durumda. DeepSeek asistanı ve altında yatan kod ücretsiz olarak indirilebiliyor. DeepSeek’in tüm modelleri, OpenAI’nin o1’inden daha ucuza çalıştırılabiliyor.
Liang, Çin medyasına verdiği bir röportajda “Yapay zeka, herkes için uygun fiyatlı ve erişilebilir olmalı” demişti Liang ayrıca ABD ve Çin arasındaki yapay zeka teknolojisi farkın sadece bir ila iki yıl olduğunu ifade etmişti.
DeepSeek’in gelişimi, çipler gibi yapay zeka altyapısına büyük yatırım yapılması gerekliliğine ve ABD teknoloji şirketlerinin yapay zekadaki pazar lideri rolünde olduğuna dair genel kanıyı sarsmış durumda. Bu da, Amerikan teknoloji sektörü değerlemelerinin çok büyük ihtimalle baskı altına girmesine yol açacak.
DeepSeek, batıda geliştirilen modeller için çok daha yüksek olduğu tahmin edilen maliyetlere kıyasla R1’in geliştirilmesinin 5,6 milyon dolara mal olduğunu iddia ediyor. Ancak uzmanlar bu sayının gerçek maliyet rakamından az olabileceği konusunda uyarıyor.
Geçtiğimiz yıl önde gelen yapay zeka firması Anthropic’in kurucu ortağı Dario Amodei, gelişmiş modellerin mevcut gelişim maliyetini 100 milyon ila 1 milyar dolar arasında olarak belirlemişti.
KAYNAK:SOL
