ABD hükümeti, Cuma günü Türkiye’ye F-16 jetlerinin satılmasına onay verdi. 23 milyar dolar değerinde bir anlaşmayı işaret eden bu karar, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesinin ardından geldi.
Aylar süren müzakerelerin ardından yasalara uygun olarak ABD Dışişleri Bakanlığı, Kongre’ye anlaşmayla ilgili bilgi verdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında Türkiye’nin 40 adet yeni F-16 alacağı, halihazırda elinde bulunan 79 tanesinin ise yenileneceği belirtildi.
AFP’ye konuşan bir ABD yetkilisi, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine verdiği resmi onaya dair tasdik belgelerinin Washington’a ulaşmadan jetlerin satışına onay verilmediğini aktardı.
Onaya dair bütün belgeler, önümüzdeki hafta NATO lideri Jens Stoltenberg’in ziyaret edeceği Washington’da toplanacak .
TBMM, İsveç’in NATO üyeliğine geçen hafta Salı günü onay vermişti. Ardından da önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan üyeliğe onay verdiği imzayı atmıştı.
Erdoğan, İsveç’in NATO üyesi olmasına, “terör örgütlerine destek verdiği” gerekçesiyle uzun süre karşı çıktı.
Erdoğan Eylül ayında ise, ABD’nin Türkiye’ye yönelik F-16 satışı hakkında, İsveç’in NATO üyeliğinin gündeme getirilmesine tepki göstermişti.
“F-16 konusunda maalesef dostlar işi alıyorlar, götürüyorlar ‘İsveç de İsveç’ diyorlar” diye konuşan Erdoğan, bu yaklaşımın kendilerini üzdüğünü söylemişti.
ABD Kongresi tarafında F-16 satışına direnç gösterilmesine neden olarak ise Türkiye’nin insan hakları karnesi ve NATO üyesi Yunanistan ile yaşadığı gerilim gösteriliyordu.
Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin başkanı Ben Cardin, Türkiye’ye F-16 satışına onay vereceğini ancak bu kararı “kolay almadığını” söyledi.
Türkiye F-16 savaş uçakları için ilk talebini Ekim 2021’de dile getirmişti, onay 20 ayın ardından geldi.
ABD Başkanı Joe Biden, Kongre’de yer alan komite liderlerine geciktirmeden onay vermeleri için bir mektup yazdı.
Senato ve Temsilciler Meclisi’nin dış ilişkiler komiteleri her büyük silah satışını gözden geçirerek onay verip vermemeyi tartışıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın onayının ardından Kongre’nin itiraz etmek için 15 günü var.
Bazı komite üyelerinin satış ile ilgili eleştirileri olsa da Reuters’a göre ABD’li yetkililer Kongre’nin satışı engellemesini beklemiyor.
Başka bir anlaşmada da Yunanistan’a 8,6 milyar dolar değerinde 40 adet F-35 satılmasına karar verildi.
ABD, 17 Temmuz 2019’da proje ortağı olduğu F-35 yeni nesil savaş uçaklarının üretim sürecinden Türkiye’yi çıkarmıştı.
Buna gerekçe olarak da Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alması gösterilmişti.
İsveç’in NATO üyesi olması için Macaristan’ın da onay vermesi gerekiyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
