MASAK’ın raporu, Çin-Mersin Limanı-Halep üçgeninde kurulan silah ticaretini ortaya çıkardı. Mersin’de kurulmuş 3 inşaat şirketi üzerinden milyonlarca dolarlık İHA ekipmanı ile patlayıcı madde satıldığı belirtiliyor.
MASAK raporundaki detay önemli. Zira, ekipmanların izi sürüldüğünde, IŞİD’in askeri gücünün en önemli tedarik zincirinin Türkiye merkezli oluşturulduğu görülüyor. Kirli ticaretin ucu ise Çin’de kurulmuş bir e-ticaret platformuna kadar uzanıyor.
MASAK raporundaki isimlere ve şirketlere geçmeden, Mersin-IŞİD hattındaki İHA ticaretinin ne derece hayati olduğunu gösteren bir olayı hatırlayalım önce.
IŞİD’İN İHA MÜHENDİSLERİ
29 Eylül 2017 günü ABD ordu yetkilisi Albay Ryan Dillon, video konferans yoluyla önemli bir basın duyurusu yapıyordu. 12 Eylül’de hava kuvvetlerinin düzenlediği operasyonla, uzun süredir peşlerinde oldukları IŞİD’in üç liderinin öldürüldüğünü açıklıyordu. Ebu Muadh Al-Tunusi, Sajid Farooq Babar ve Abu Salman adlı bu kişiler, ticari amaçla üretilmiş İHA’ları modernize edip silahlandıran ekibin başındaydılar. İHA’ların geliştirildiği Mayadin yakınlarındaki laboratuvar da imha edilmişti. Albay Dillon, saldırının IŞİD’in askeri gücüne vurulmuş en büyük darbelerden birisi olduğunu ve öldürülen vasıflı liderlerin yerlerinin kolay dolmayacağını söylüyordu.
IŞİD, bomba monte ettiği İHA’larla büyük katliamlara giriştiği günlerde sivil yerleşim yerlerine düzinelerce saldırı düzenlemişti.
O gün öldürülen Sajid Farooq Babar doğrudan Mersin ile bağlantılıydı işte. MASAK raporunda aktarılan istihbarat notlarına bakılırsa, MİT’in de yakından izlediği birisiydi. Çin’den gemilerle Mersin Limanı’na gelen ekipmanlar, doğrudan ona aktarılıyordu. Söz konusu ticaretin parasal boyutu bilinmemekle beraber raporda milyonlarca dolardan bahsediliyor.
Peki, İHA tedarik zinciri nasıl ortaya çıktı?
2017’DE TÜRKİYE VATANDAŞI YAPILMIŞ
MİT’ten 4 Şubat, Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı’ndan 2 Şubat ve Terörle Mücadele Daire Başkanlığı’ndan da 12 Şubat 2021 günü gönderilen bilgiler çerçevesinde MASAK, IŞİD ile bağlantılı olduğu değerlendirilen onlarca kişinin mal varlığının dondurulmasına ilişkin bir rapor hazırladı. Rapor, 8 Mart 2021 günü tamamlanarak ilgili birimlere gönderildi.
Raporda Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 1 Kasım 2017 tarih ve 1380836 sayılı yazısında adı geçen IŞİD ile bağlantılı İbrahim Hag Geneid’in finansal faaliyetlerine dair tespitler dikkat çekici.
1982 Suriye-Halep doğumlu Hag Geneid, 2014 yılında Mersin’in Akdeniz ilçesinde, Mahmudiye Mahallesi Bahçeler Caddesi 19/36 numarada Altun İnci İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ni kurdu. Ortakları, Mersin’de ikamet eden ve Türkiye vatandaşı da olan Suriyeli Ghassan Nawai ile Mustafa Naway’dı. 2016’da yine aynı adreste Mavi Yelken Hırdavat, 2017’de ise Elferah İnşaat kuruldu.
29 Mayıs 2017 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına kabul edilen İbrahim Hag Geneid hakkında Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından IŞİD terör örgütüne üyelikten soruşturma başlatıldı ama 2019 yılında takipsizlik kararı verildi.
Oysa istihbarat bilgileri şirketlerin ve isimlerin IŞİD ile silah ticareti yaptıklarını, terör örgütü ile doğrudan bağlantılarının bulunduğunu kanıtlıyor.
İSTİHBARAT TEK TEK TESPİT ETMİŞ
MASAK raporunda MİT ve Emniyet istihbaratından gelen bilgiler şöyle aktarılıyor:
• Mersin’de faaliyet gösteren Altun İnci İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 2015’ten 2016 sonuna kadar terör örgütü adına, milyonlarca ABD doları değerinde İHA ve EYP ekipmanı ve parçalarını içeren aktarım faaliyetlerinde rol oynadığı,
• Şirket yöneticilerinden İbrahim Hag Geid adlı şahsın, söz konusu aktarımı maddi çıkar saikiyle gerçekleştirdiği; fakat aktarımın terör örgütü bağlantısının bilincinde olduğu,
• 535xxx7, 545xxx7, 507xxx3 ve 0324xxx3 numaralı telefonları kullandığı,
• Bahse konu aktarımla bağlantılı Uygur asıllı Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı Abu Naeema al-Turkistani’nin 2015’te silah üretiminde kullanılmak üzere Çin merkezli bir şirkete yaklaşık 85 bin ABD doları tutarında malzeme siparişi verdiği,
• Abu Naeema al-Turkistani’nin eşi Çin vatandaşı Minawaer Maıtıtuersun ile birlikte terör örgütünün kimyasal silah üretiminden sorumlu biriminde faaliyet gösterdiği,
• Altun İnci İnşaat ve İbrahim Haggeneid ile bağlantılı şahıslar arasında Mustafa Ghasan Naway ve Safı Naway’ın da bulunduğu,
• Suriye’de terör örgütü adına malzeme tedarik şebekesinde görev yapan Pakistan vatandaşı Abu Muaz Pakistani, Sajid Farooq Babar’ın, Altun İnci İnşaat ve Mavi Yelken Hırdavat üzerinden büyük miktarda malzeme aktarımı gerçekleştirdiği şeklinde istihbari mahiyette bilgiler elde edilmiştir.
Buradan anlaşıldığı kadarıyla silah ticareti tek tek tespit edilmiş aslında. Söz konusu şirketlerle ve isimlerle ilgili herhangi bir yasal yaptırım ise görünmüyor.
İbrahim Hag Geneid, 2017’de Altun İnci’deki hisselerini diğer ortaklara devretti. 2020’de ise Mustafa Naway’ın ortakları soyadı aynı iki Türk oldu ve şirket 26 Kasım 2021’de de Mersin’de başka bir adrese taşındı. Hag Geneid diğer iki şirkette ise genel müdür sıfatıyla yönetici görünüyor hâlâ. Elfarah İnşaat’ın yeni sahibi ise 2017’de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan, İstanbul Başakşehir’de ikamet eden Suriyeli Cafer İbrahim.
Bu şirketlerin IŞİD ile silah parçaları ve patlayıcı madde ticareti yaptığı delillerle ortaya konulmuş. Ama esas zincir Çin’e kadar uzanıyor.
ÇİN-MERSİN-HALEP HATTI VE E-TİCARET SİTESİ
Mersin’deki Altun İnci’nin ortaklarından Mustafa Naway’ın sahibi ve yöneticisi göründüğü Naway Group burada kilit konumda. Halep’te hırdavat, küçük ev aletleri, kırtasiye malzemeleri ve ambalaj ithalatı yapmak amacıyla kurulan şirket 2011 yılında Çin’de de bir ofis açmış. Halen de faaliyet gösteriyor. Bir tür e-ticaret platformu.
2014 yılında ise Mersin Limanı’nı üzerinden Suriye’ye ithalat için Mersin Yenişehir’de, Eğriçam Mahallesi Gazi Mustafa Kemal Bulvarı’nda bir şube açıyor. Sadece internet üzerinden ve telefonla sipariş verilebiliyor ve sitesinde başka bilgi yok. Ancak Facebook’ta açtığı hesapta yer alan telefon numarası ile MASAK raporundaki aynı. Çin’deki ofisin yöneticisi Mustafa Naway görünüyor.
Yine raporda “örgütün kimyasal silah üretiminden sorumlu biriminin üyeleri” olarak anılan Uygur kökenli Çin vatandaşları Abu Naeema al-Turkistani ve eşi Minawaer Maıtıtuersun ise 2015’te Türkiye’nin “ılımlı muhalif” saydığı ve desteklediği, Türkistan İslam Partisi içinde görünüyor. 2011’den itibaren Türkistan bölgesinden aileleri ile beraber Suriye’ye getirilenlerin 2013’te kurduğu örgüt, İdlib’deki çatışmalarda El Nusra’nın yanında yer aldı. Lazkiye kırsalında ise Özbek ve Çeçen militanlarla beraber hareket eden örgüt, 2018’de İdlib’de emirlik ilan etmişti.
