Gazeteci İsmail Saymaz, AKP tarafından hazırlanan ve geniş kitlelerce eleştirilen ‘başörtüsü’ düzenlemesine karşı İYİ Parti’nin CHP’yle istişare ederek şekillendirdiği teklifin detaylarını paylaştı.
Halk TV yazarı İsmail Saymaz, iktidar kanadınca ‘başörtüsüne anayasal güvence’ amacıyla getirilen, ancak LGBTİ+’ları hedef alan, ‘aileyi koruma’ maddesi ve laiklik ilkesine aykırı olduğu belirtilen ifadeler nedeniyle tepki çeken düzenlemeye karşı İYİ Parti’nin hazırladığı teklifi paylaştı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu hamleyle altılı masada çatlak yaratmayı umduğunu dile getiren gazeteci, “Teklifi referanduma götürebilirse, 14 Mayıs’ta yapılacağını ilan ettiği seçim kampanyasında tepe tepe kullanmak istiyor. Böylelikle muhalefeti başörtüsü karşıtı ve LGBTİ+ yanlısı diye suçlayabilecek” dedi.
Öte yandan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, AKP kurmaylarının hazırladığı teklifin eksik olduğunu belirterek kendi çalışmalarını yürüttüklerini söylemişti:
“Akıllarınca gol atma motivasyonuyla her zamanki gibi, yarım yamalak yapılmış, eksik bir işle çıkmış, mutabakat arıyorlar. Hay hay, buyrun, hodri meydan! Madem bu konu yeniden siyasetin gündeminde, madem bu konu masada, o zaman anayasa ise anayasa, mutabakat ise mutabakat, biz varız. Ama öyle, ağam dedi, paşam dedi, saray dedi, yok öyle.”
‘İYİ PARTİ – CHP TRAFİĞİ’
Saymaz, İYİ Parti tarafından hazırlanan teklifle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
“Teklifi Akşener’in hukukçu kurmayları Tolga Akalın, Uğur Poyraz, Bahadır Erdem ve Ünzile Yüksel hazırladı. Teklif CHP’ye gönderildi.
CHP’nin hukukçu kurmayları Bülent Tezcan, Muharrem Erkek ve Gökçe Gökçen, teklif üzerine çalışarak, partilerinin görüşünü yansıtan cümleler ve fıkralar ekledi. CHP kurmayları düzeltilmiş metni dün Kılıçdaroğlu’na teslim etti.
O da İYİ Partililere yolladı.
DİNİ İNANÇ VURGUSU ÇIKARILDI
İki parti, iktidar tarafından Anayasa’nın 24 ve 41. maddelerine getirilen değişiklikleri reddetmiyor, sadece elden geçiriyor.
Örneğin…
İktidarın teklifinde 24. maddenin ikinci cümlesi şöyle:
‘Hiçbir kadın; dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı eğitim ve öğrenim, çalışma, seçme, seçilme, siyasi faaliyette bulunma, kamu hizmetlerine girme ile diğer herhangi bir temel hak ve hürriyeti kullanmaktan ya da kamu veya özel kesim tarafından sunulan mal ve hizmetlerden yararlanmaktan hiçbir surette yoksun bırakılamaz.’
Maddenin son cümlesi ise şu şekilde:
‘Alınan veya verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet söz konusu olduğunda devlet, ancak dini inancı sebebiyle kadının başını örtmesini ve tercih ettiği kıyafetini hiçbir surette engellememek şartıyla gerekli tedbirleri alabilir.’
İYİ Parti’nin teklifinde ‘Dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı’ bölümü çıkarılıyor.
Yerine şu öneriliyor: ‘Hiçbir kadın, başını örtmesi de dahil olmak üzere tercih ettiği kıyafetinden…’
Son cümledeki ‘Dini inancı sebebiyle kadının başını örtmesini ve tercih ettiği kıyafetini hiçbir surette engellememek…’ ifadesi burkaya kapı aralayacağı terk ediliyor.
Şu ifade ekleniyor:
‘Devlet, kadının başını örtmesini hiçbir surette engellememek şartıyla gerekli tedbirleri alır.’
CEMEVLERİ VE DİN DERSİ
CHP, 24. maddede AK Parti’nin getirdiği teklifin dışında kalan iki paragrafa iki cümle ekliyor.
İnanç özgürlüğüne dair üçüncü paragrafa ‘Devlet dini inançlar arasında ayrımcılık yapamaz, tüm inançlara eşit hizmet vermekle yükümlüdür’ ifadesinin eklenmesini istiyor. Elbette bu, cemevlerine yasal statüyü akla getiriyor.
Din derslerine dair dördüncü maddeye, ‘Bu öğretim belirli din veya mezhebin dayatılması şeklinde verilemez’ ifadesini öneriyor. Bu da AİHM’in Alevilere yönelik zorunlu din dersi verilmesini cezalandıran kararlarını hatırlatıyor.
İki cümlenin İyi Parti tarafından komisyona sunulacak metinde olup olmayacağı şimdilik bilinmiyor.
Komisyonda göreceğiz.
TEK EŞLİLİK VURGUSU
İktidarın 41. maddeye ilişkin teklifi ‘Evlilik birliği ancak kadın ve erkeğin evlenmesiyle kurulabilir’ cümlesini içeriyor.
İyi Parti ise bu maddenin ‘Evlilik birliği ancak bir kadın ve bir erkeğin evlenmesiyle kurulabilir ve eşler arasında eşitliğe dayanır’ diye yazılmasını istiyor. Böylece çok eşliliğin önlenmesi amaçlanıyor. CHP ise ‘reşit’ ifadesi eklenerek, çocuk yaşta evliliklere set çekilmesini savunuyor.
TARİKAT VE CEMAAT YURTLARINA ÖNLEM
İYİ Parti, ‘Devlet her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır’ şeklindeki ikinci ek fıkranın genişletilmesini istiyor.
Önerisi şöyle:
‘Her çocuk şiddet, kötü muamele, sömürü, baskı, istismar ve ayrımcılığa karşı korunma hakkına sahiptir. Devlet çocukların kişisel gelişim, eğitim, sağlık, beslenme ve barınma haklarını sağlamakla ve kadınlar ile çocuklara yönelik her türlü istismara ve şiddete karşı koruyucu tedbirleri almakla yükümlüdür.’
CHP, teklife bir cümle daha ekliyor.
Cümle şu şekilde:
‘Barınma haklarını sağlama yükümlülüğü, ancak merkezi idare ve mahalli idareler eliyle yerine getirilir. Başka kurum ve kuruluşlara devredilemez, kısmen de olsa onlar eliyle yürütülemez.’
CHP, tarikat ve cemaatlere ait yurtlarda ve Kuran kurslarındaki istismar ve şiddet olaylarının önüne geçmeyi amaçlıyor.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ
CHP, 41. maddeye iki ek fıkra daha öneriyor.
İlki şöyle:
‘Devlet çocukların korunmasında ve kadına yönelik fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik şiddetle mücadelede asgari olarak Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi müktesebatındaki güvenceleri sağlamakla yükümlüdür.’
Diğeri de:
‘Devlet, toplumsal cinsiyet eşitliği sağlamak, her türlü ayrımcılığı önlemek, kadına yönelik şiddete karşı önleyici, koruyucu, caydırıcı tedbirleri almak ve kadını güçlendiren bütüncül politikaları hayata geçirmekle yükümlüdür.’
Sonuncu fıkrada CHP, adını anmadan İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanmasını istiyor. AK Parti’nin ‘Toplumsal cinsiyet eşitliği’ vurgusundan ötürü İstanbul Sözleşmesi’ni feshettiğini hatırlarsak, teklifi reddetmeleri sürpriz olmayacak.
‘İYİ PARTİ, CHP’Yİ İKNA ETMEK İSTİYOR’
Zaten CHP’liler bu teklif reddedilsin, İYİ Parti de ‘hayır’ desin istiyor. AK Parti’nin geri çevireceğini bildikleri için 24. maddeye, cemevlerini ve zorunlu din dersini, 41. maddeye tarikat ve cemaat yurtlarını ve İstanbul Sözleşmesi’ni eklediklerini sanıyorum.
Fakat İYİ Parti, başörtüsü karşıtı ve LGBT yanlısı suçlamasına maruz kalmamak için, CHP’yi ikna ederek, teklifin 400’ün üzerinde bir oyla TBMM’den geçmesini istiyor.
Muhalefet için zor bir hafta olacak.
