Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı askeri operasyonu devam ederken Batı dünyasında Rusya’ya karşı en sert tepkiyi İngiltere göstermişti. Şimdi de ünlü İngiliz gazetesi The Guardian, Rusya Devlet Başkanı Putin’in destekçisi olan 35 milyarder oligarkın yaklaşık 17 milyar dolarlık varlıklarının izinin sürülerek bu varlıklara el konulması için bir projenin öncülüğünü yürütüyor.
Proje Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi olarak adlandırılıyor ve The Guardian da bu projenin bileşenleri ile birlikte hareket ediyor.
Proje geçtiğimiz yıl Putin muhalifi hapisteki muhalefet lideri Axei Navalny’nin ekibi tarafından başlatılan ve Putin’in arkasındaki güç olan bu 35 oligarkın mal varlıklarının takibi ve Batılı devletlere verilerek önce takip altına alınıp sonra bu mal varlıklarının dondurulması amacı ile başlatıldı.
Navalny hapisten Batılı devletlerin yetkililerine bu 35 kişilik listedeki oligarkların kendi sağlayacağı bilgiler ile takibe alınmasını ve bu oligarklara çeşitli yaptırımlar uygulanmasını isteyen bir de mektup yazdı. Navalny’nin mektubu sonrasında başta ABD,İngiltere ve Kanada olmak üzere pek çok Batı ülkesinde listedeki 35 kişiden 34’ü takip altına alındı.
İsimler arasında en zengin oligarklardan dördü, ayrıca devlet kontrolündeki şirketlerin başkanları, önde gelen yayıncılar, istihbarat şefleri, bakanlar, siyasi danışmanlar ve bölge valileri yer alıyor.
Tröstler veya akrabalar aracılığıyla Navalny’nin listesindeki dört önde gelen şahsiyetle bağlantılı olan – toplu olarak yarım milyar doları aşan – Birleşik Krallık mülklerini veya arazilerini tespit edildi. Putin’in en önemli 4 destekçisi ise Roman Abramovich,Alisher Usmanov, Oleg Deripaska ve Igor Shuvalov olarak belirtildi.
Şimdiye kadar yapılan araştırmalar, çoğu 2020’den günümüze kadar olan, 35 konak, 43 daire ve 27 diğer gayrimenkulden oluşan 145’ten fazla varlıkla bu 4 isim ile bağlantılı kişilerin olduğuna yönelik kanıtlarını ortaya koydu. Toplam değeri 2 milyar dolar olan yedi yat, 11 özel jet ve helikopterin sadece 6 kişiyle bağlantılı olduğu belirlendi.
Sadece 26 son derece pahalı varlık Putin’e en yakın oligarklardan birisi olarak nitelenen Deripaska’ya ait. Milyarlarca dolarlık hisse, Avusturya Alpleri’nde bir otel, bir süper yat, helikopter pisti ve Londra, Paris, Washington DC ve New York’ta lüks mülkleri olan 60 metrelik bir destek gemisi ve Sardunya’da dört villa yer alıyor.
65 milyon dolarlık Gulfstream G650 ve Bombardier Global Express olmak üzere iki özel jet, Rusya’nın eski başbakan yardımcısı ve şu anda devlet kalkınma şirketinin başkanı olan Shuvalov’a bağlı. Shuvalov ayrıca, Avusturya’nın Salzkammergut kentinde, İtalya’nın Toskana bölgesinde ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde bulunan ve toplam değeri yaklaşık 35 milyon dolar olan üç lüks mülkle de bağlantılı.
Devlet kontrolündeki boru hattı şirketi Transneft’in başkanı Nikolay Tokarev’in yanı sıra cumhurbaşkanlığı basın sekreteri Dmitry Peskov’un aileleriyle bağlantılı mülk holding şirketleri. Tokarev şirketleri , zengin Ruslar için bilinen bir sıcak nokta olan Hırvat adası Lošinj’de lüks mülklere sahip gibi görünürken, Peskov firması pahalı bir Paris dairesine bağlı.
Daha az bilinen varlıkların çoğu, denizaşırı gizlilik yetki alanlarında ve güven fonlarında bulunan paravan şirketler tarafından tutuluyor ve bu da onları izlemeyi zorlaştırıyor. Diğerleri, Navalny listesindekilerin akrabalarına veya ortaklarına aittir ve bu varlıkları elde etmek için kullanılan fonların kaynağı hakkında soru işaretleri doğurmakta.
Abramovich, Tokarev, Peskov ve Shuvalov henüz konu hakkında kendilerine sorulan sorulara ve röportaj taleplerine yanıt vermedi.
Deripaska’nın bir sözcüsü şunları söyledi: “Bu tür bir ‘varlık envanteri’ yayınlamanın kamu yararına nasıl hizmet edebileceği belirsiz. Elbette, ‘kamu yararı’ derken, Bay Deripaska’nın akrabalarına ait bir Londra evinde olduğu gibi gecekonduları özel mülkü işgal etmeye teşvik etmeyi kastetmiyorsanız.
“Sahip olduğu tüm mülk ve varlıklar adil yollarla satın alındı. Devam eden medya çılgınlığı, ne kadar üzücü olsa da, kesinlikle kimseye Deripaska’ya kleptokrat deme hakkını vermiyor. Bay Deripaska’nın kurbanı olduğu Rusya cadı avı, tamamen siyasi saiklerle yürütülüyor.”
Usmanov’un bir sözcüsü ise şunları söyledi: “Bay Usmanov’un sermayesinin tamamı, başarılı, bazen riskli yatırımların yanı sıra işin özü olan varlıklarının etkin yönetimi yoluyla inşa edildi. Bu nedenle, parasının kaynağını ‘şeffaf olmayan’ olarak nitelendirmek, doğası gereği yanlıştır ve Bay Usmanov’un dürüst bir girişimci ve hayırsever olarak itibarına zarar verir.”
KAYNAK: THE GUARDİAN
