Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Fatih Altaylı ile Teke Tek programına konuk olan Prof. Anke Friedrich, Prof. Mustafa Erdik ve Prof. Celal Şengör dikkat çeken açıklamalar yaptı.
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilde hissedilen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından can kaybı 42 bini aştı. Türkiye’yi yasa boğan deprem felaketinin ardından bölgede artçı depremler yaşanmaya devam ederken uzmanlardan ise uyarılar peş peşe geliyor.
Teke Tek programına katılan Prof. Anke Friedrich Kahramanmaraş depremlerinde yıkılan bina ve zeminlerle ilgili açıklamalar yaptı.
Harita üzerinde değerlendirmeler yapan Friedrich, bölgedeki yıkımların sert kayaç olan zeminler yerine daha gevşek kum alanlarında yaşanması gerektiğini söyleyerek “Kırmızı bölgeler büyük ihtimalle evlerin binaların tamamen çöktüğü yerler. Yeşil tondaki bölgede sediment kayaç var daha gevşek kum gibi. Aslında tam tersi olurdu hasarın sert kayaç yerine diğer bölgede görülmesi gerekirdi. Bu çok enteresan bir gösterge yeni yer altı çok önemli değil demek ki” dedi.
“EĞER ZEMİN YUMUŞAKSA…”
Friedrich’in ardından sonra konuşan Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Erdik, ise zemin ve bina kalitesiyle ilgili açıklamalar yaptı. Erdik, “Eğer binanız deprem şartnamesine uygun yapılsaydı zemin çok fark etmezdi. Deprem şartnamesine uygun yapılmayan yapılar, eğer zemin yumuşaksa hasar zeminde oluyor. Bina ya gömülüyor ya yatıyor ama binaya hasar gelmiyor. Adapazar’da bunların örneğini de gördük.
Zemin deprem hareketinin bir kısmını yutuyor, eğer bina depreme uygun yapılmamışsa avantajı var tabi ki. Oradan sağ çıkma ihtimaliniz çok daha fazla. Ama eğer kaya zemindeki bir bina deprem yönetmeliğine uygun yapılmamışsa hasar daha fazla oluyor. Sıvılaşma yaşayan zeminde ise ev kötüyse bile bazen canlı çıkabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
“ZEMİNE ÇOK GÜVENMEMEK LAZIM”
Bu bilgileri ilk defa öğrendiğini söyleyen Altaylı ise ,”Yani zemine çok güvenmemek lazım. ‘Benim evim kaya’ ama eğer evin kötüyse daha beter. Yani kaya zeminde iyi ev hayat kurtarır kaya zeminde kötü ev öldürür. Sıvılaşma yaşayan zeminde ise ev kötüyse zemin sizi kurtarabilir. Ama zemin kötü ev sağlamsa devrilir.
Bu çok acayip bir şey ilk defa öğreniyorum bunu. ‘Benim evim sağlam zeminde’ yok böyle bir şey. Eviniz sağlam inşaa edilmemişse eviniz sağlam zemindeyse bile çökebilir” dedi. Altaylı’nın bu sözlerini Şengör ve Erdik de onayladı.
“ÇOK İLGİNÇ BİR DERS”
Celal Şengör de bu açıklamalara “Bu çok ilginç bir ders. Benim alanım yerin altıdır, Mustafa’nın ise ilgi alanı yerin üstüdür. Bu durumlarda en çok konuşması gereken Mustafa’dır.” dedi.
