ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e “savaşı bitirme” çağrısı yaptı, aksi halde Rusya’yı yeni vergiler ve yaptırımlar uygulamakla tehdit etti.
Trump, ABD’ye ihraç edilen Rus ürünlerine yüksek vergiler getireceklerini bildirdi. Yaptırımların savaşa destek veren diğer ülkeleri de kapsayacağını belirtti.
Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitriy Polyanskiy, Trump’ın önerisine temkinli yaklaştı. Polyanskiy, sadece savaşı bitirmenin yeterli olmayacağını vurguladı. Ukrayna krizinin temel nedenlerinin çözülmesi gerektiğini belirtti. Trump’ın “anlaşma” kavramından ne anladığını görmek istediklerini söyleyen Rusya temsilcisi, ülkesinin görüşmelere açık olduğunu ancak kendi şartları doğrultusunda hareket edeceğini bildirdi. Polyanskiy, Rusya’nın savaşı sürdürme kapasitesini yitirmediğini vurguladı.
ABD ile Rusya arasındaki ticaret her geçen gün azalıyor. Rusya’dan yapılan ithalat 2021 yılında 29,6 milyar dolardı. Bu rakam 2024’ün ilk 11 ayında 2,9 milyar dolara düştü. ABD artık Rusya’dan petrol almıyor. Sadece çiftçilikte kullanılan gübre alımı devam ediyor. ABD Rusya’dan nükleer santraller için uranyum ithalatını sürdürüyor. Araba üretiminde kullanılan paladyum ve rodyum alımı da devam ediyor.
Üç yıla yaklaşan savaş dönemi boyunca Biden yönetimi Rusya’ya ağır yaptırımlar uyguladı. Bankacılık, savunma, üretim ve enerji sektörlerindeki şirketler ABD’nin yaptırım listesinde alındı. Ayrıca Batılı ülkeler Rusya’ya ait yaklaşık 300 milyar dolar değerindeki varlığı dondurdu.
Trump yönetiminin Ukrayna-Rusya savaşı üzerinden tartışmaya açtığı bir diğer konu silahlanma harcamaları.
Trump, NATO ülkelerinden “savunma” harcamalarını artırmalarını talep etmiş, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’yse, “Başkan Trump’ın göreve gelmesiyle savunma harcamaları ve üretimine hız vereceğiz” demişti.
ABD Başkanı Donald Trump yönetiminde “Özel Misyonlar Temsilcisi” olarak görev alan Richard Grenell, Ukrayna’nın NATO üyeliği talebine karşı çıkarak “NATO’da bazı üyeler üzerine düşen adil ödemeleri yapmazken ABD halkından NATO şemsiyesini genişletmesini bekleyemezsiniz” dedi.
Davos’ta konuşan Grenell “ABD’de savunma harcamasını halk yaparken NATO Genel Sekreteri’nin Ukrayna üyeliğinden bahsetmesi beklenmedik sorunları beraberinde getirebilir” ifadelerini kullandı.
Davos’ta Grenell’in ardından konuşan birçok Batılı devlet başkanı, Trump yönetimiyle aynı çizgiyi savundu.
Letonya Cumhurbaşkanı Rinkevics, ülkesinin savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 3,4’üne çıkardığını ve bunu yüzde 4 veya 5’e çıkarmayı amaçladıklarını kaydederek, “Bunun nedeni sadece Başkan Trump’ın açıklaması değil, aynı zamanda gerçek ihtiyaçlarımız olduğunu görmemizdir” diye konuştu.
Polonya Cumhurbaşkanı Duda, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yerel bir çatışma olmadığını belirterek, “Bu bir küresel çatışmadır ve küresel çözümlere ihtiyacı var” dedi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Stubb, Trump yönetiminden gelen ilk sinyallerin olumlu olduğunu vurguladı.
Hırvatistan Başbakanı Plenkovic, “Bizler prensiplerimize bağlı kalarak Ukrayna’ya desteğimizi sürdürmeliyiz” şeklinde konuştu.
Eski NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise Trump’ın ilk başkanlık döneminde Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarına yönelik eleştirileri sayesinde bu konuda bir artış yaşandığını hatırlattı.
