CHP Manisa Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Bekir Başevirgen, arpada açıklanan müdahale alım fiyatlarının maliyetlerin çok altında kaldığını, çiftçilerin arpa üretiminden vazgeçmeleri halinde bu durumun önümüzdeki süreçte et ve süt fiyatlarını da doğrudan etkileyeceğini söyleyerek tarımda asıl felaketin seneye yaşanacağını ifade etti.
Başevirgen “2021 yılında TMO arpanın müdahale alım fiyatını 1.750 TL olarak açıklamıştı. Dönemin Tarım ve Orman Bakanı, arpanın ton maliyet fiyatının 1.850 lira olduğunu ve üreticiyi mağdur ettiklerini itiraf etmişti. Bu yıl da TMO’nun açıkladığı fiyat, geçen yılın maliyetine göre prim hariç 3 kat bile artmadı. Oysa geçen yıl Haziran başından bu yana motorin 4 kat, gübre 5 kat zamlandı. İktidarın geçen yıl açıkladığı maliyet tutarı dikkate alındığında arpanın bu yılki fiyatının motorine göre 7.400, gübreye göre 9.250 TL olması gerekirdi. Mazot ve gübrenin toplam maliyetteki etki payları düşünüldüğünde bu yıl arpa ekmek isteyen bir çiftçi bir ton ürün için asgari 8.325 TL masraf yapmak zorunda kalacak. Ürününün tonunu 5.500 liraya satan bir çiftçi, 8.325 lira maliyetle nasıl üretim yapabilir? Birikmiş mevcut borçlarını nasıl ödeyebilir? Arzda oluşacak azalmanın yansımalarını da düşününce tarımda asıl felaket seneye.” dedi.
Türkiye’de arpa üretiminin geçen yıl 5 milyon 750 bin ton olarak gerçekleştiğini, bu miktarın üzerine 2021 yılında yaklaşık 2,2 milyon ton, 2022 yılı Mayıs ayı sonuna kadarda 850 bin ton ithalat yapıldığını söyleyen Başevirgen, “Bu süreçte toplam ihracatımız ise 65 bin ton civarında kaldı. Kabaca önümüzdeki dönem için 8,5 milyon tonun üzerinde arpaya ihtiyacımız var. TÜİK, 2022 yılı buğday rekolte tahminini 8,5 milyon ton olarak açıklamıştı. TÜİK’in iyimser tahminine göre tüketimimiz ile üretimimiz neredeyse başa baş olacak” dedi.
Arpa üretimi ile ilgili olarak, işin çiftçi ayağında gidişatın kötü olduğunu ve bunun bir de hayvancılık ayağı olduğunu hatırlatan Başevirgen, “TMO, 31 Mayız 2022 tarihine kadar hayvancılık sektörüne arpanın tonunu 2.500 lira, mısırın tonunu ise 3.000 liradan vermekteydi. Bu uygulama et ve süt fiyatlarını nispeten frenlemekteydi. Muhtemelen elinde yeterli arpa stoku kalmaması ve yeni fiyatlandırmaların etkisiyle TMO, bu uygulamaya son verdi. Yem sanayisi ve dolayısıyla hayvancılıkla uğraşan kesim, arpayı TMO’nun açıkladığı fiyatın da üstünde yaklaşık 6.000 TL/Tondan temin etmeye başladı. Oluşan bu fiyattan dolayı içeriğine göre ortalama fiyatı 300 lira olan 50 kg’lık bir torba yemin fiyatı, 500 lirayı da aşacaktır. Tabi et ve süt fiyatları da oluşan bu maliyete göre en yüzde 20 zamlanarak güncellenecektir. Aksi halde yetiştiricilerimiz mevcut kazançlarıyla hayvanlarına yeterince yem alamayacak ve üretim miktarları da düşecektir. Yani hayvanlarımız yem, vatandaşlarımız et yiyemeyecek duruma gelecek” belirtildi.
Bu kararlar alınırken sektörün bütün paydaşlarının hesaba katılması gerektiğini söyleyen Bekir Başevirgen, “İktidar, çiftçi, yetiştirici ve tüketicilerin menfaatlerini eşit olarak gözetilmelidir. Anayasanın 45. Maddesinde ‘Devlet, bitkisel ve hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi ve gerçek değerlerinin üreticinin eline geçmesi için gereken tedbirleri alır’ hükmü yer almaktadır. İktidar Anayasaya aykırı olarak üreticinin ürününü maliyetlerin altında fiyatlandırmış ve hak gaspını gelenek haline getirmiştir. İktidar, arpaya düşük fiyat vererek anı kurtarmaya çalışsa da çiftçi ekmekten vazgeçer ve seneye ihtiyacımız olan arpayı üretmezse bunun bedeli çok daha ağır olur. Çözüm üreticinin cebinden almak değil insanların alım gücünü artırmaktan geçiyor” dedi.
